روانشناسی شخصیت یکی از گرایش های رشته روانشناسی بوده است که به شخصیت افراد از جنبه های مختلف و سازگاری آن با محیط اطراف می پردازد. در واقع روانشناسی شخصیت یا همان شخصیت شناسی به ما کاملا توضیح می دهد که چه مواردی از دوران کودکی تا به الان برای ما اتفاق افتاده است تا ما به چنین شخصیتی دست پیدا کنیم.
در روانشناسی شخصیت در واقع ابعاد مختلف شخصیتی جنبه های ادراکی هیجانی ارادی بدنی افراد و چگونگی سازگاری فرد با محیط را مورد مطالعه قرار می دهد شخصیت هر فرد تشکیل شده است الگوهای ویژه فکری احساسی و رفتاری که هر فرد را از افراد دیگر جدا می سازد درک شخصیت به روانشناسان کمک می کند که نحوه پاسخگویی افراد و موقعیت هایی و کارهایی که دوست دارند انجام دهند و آن ها را پیش‌بینی می‌کند.
اگر به دور اطراف خود بنگرید، افراد زیادی را می بینید که از نظر بعد شخصیتی متفاوت از هم می باشند. یعنی شخصیت های کاملا متفاوتی دارند، مثلا در برخورد با مشکلات بسیار مقاوم و به نوعی پوست کلفت هستند و یا مقابل آن نسبت به برخی موارد خیلی نازک نارنجی می باشند.
تعریف روانشناسی شخصیت
یا برخی دیگر نیز در برخورد با افراد دیگر بسیار محافظه کار هستند. تمامی این موارد از شخصیت فرد قابل درک خواهد بود. تفاوت هایی که در اندیشه، احساسات و رفتارهای افراد با یکدیگر وجود دارد را به طور کلی علم روانشناسی شخصیت می گویند.
در این حوزه بیشتر مطالعات، شناخت تفاوت های افراد از نظر روانی می باشد و شناخت تمامی آن توسط روانشناسان بسیار مشکل خواهد بود. زیرا شخصیت یک عامل درونی در تمامی افراد بوده که با زبان گفتاری قابل درک نخواهد بود و برای شناخت نسبی و کامل آن باید تمامی زبان های بدن را به خوبی شناخت. زمانی که شخصیت فرد مورد مطالعه دقیق قرار بگیرد و اختلال شخصیت آن شناسایی شود به خوبی توسط روانشناس قابل درمان خواهد بود و زندگی روزمره آن ها را بهبود خواهد داد.
شخصیت به خاطر قرار گیری در ذهن و درون ما، تعریف واضح و روشنی ندارد و شناخت آن نیازمند به درک جنبه های مختلف زندگی فردی می باشد. اما اگر بخواهیم یک تعریف تقریبا کامل از شخصیت داشته باشیم، می توانیم اینگونه بیان کنیم که شخصیت شناسی یک کلمه بسیار ویژه و خاص بوده که تماما در درون ما قرار دارد و می تواند فکر، عقیده، نگرش و احساس ما را در زندگی جهت دهد.
روانشناسان برای درک شخصیت افراد، سوال های مهم و پر مفهومی را از افراد می پرسند و تمامی نگرش ها و رفتارهای آنان را در مواجه و برخورد با سوال در نظر میگیرند. انجام این کار به روانشناس کمک خواهد کرد تا نحوه برخورد فرد در مواجهه با موقعیت های مختلف را بسنجد و یا به نوعی رفتار فرد را پیش بینی کند و روش درمان موثر را برای فرد مورد مطالعه تجویز کند.
نظریه پنج صفت مهم در روانشناسی شخصیت
یکی از نظریه های بسیار مهم در شناخت بعد شخصیتی افراد در روانشناسی شخصیت که به شناخت افراد توسط روانشناسان کمک زیادی کرده است عبارتند از:
برون گرایی، وظیفه شناسی، تطابق پذیری، روان رنجوری و گشودگی می باشد. این روش ها به ما کمک می کند تا بتوانیم افراد را در دسته های مربوط به خود طبقه بندی کنیم و آنهایی که از نظر رفتاری به هم نزدیک هستند را در یک دسته جا دهیم و به شناخت دقیق تر آنان دست پیدا کنیم.
نظریه پنج صفت مهم در روانشناسی شخصیت در سال ۱۹۷۰ توسط یک تیم قدرتمند و متشکل از افرادی سرشناس نظیر پاول کاستا، مک کری، وارن نورمن گلدبرگ و با همکاری دانشگاه میشیگان، اورگان و موسسه ملی بهداشت ایجاد شده است. در ادامه قصد داریم در مورد هر یک از صفت ها صحبت کرده و در مورد آن توضیحات جامع و کاملی را ارائه دهیم.
گشودگی
گشودگی یعنی کسب تجربه می باشد. افرادی که این صفت را به نسبت زیادی دارا باشند عموما از کسب تجربه و ماجراجویی لذت زیادی می برند. گشودگی بالا یعنی شناخت چیزهای جدید و کنجکاوی زیاد در آن می باشد. کسانی که گشودگی کمتری دارند، افرادی هستند که نسبت به محیط پیرامون خود زیاد کنجکاو نیستند و عادت های قدیمی خود را حفظ کرده اند و به آن پایبند هستند.
این افراد بیشتر دامنه وسیعی از تمایلات و علایق دارند این افراد خلاق و ماجراجو هستند در مقابل افرادی که گشودگی کمتری دارند بیشتر سنتی تر رفتار می کنند.
عموما هر چقدر سن افراد بیشتر می شود، میزان گشودگی کمی تغییر می کند و کسانی که در دوران نوجوانی و جوانی بر عادت های گذشته خود تاکید داشتند، کمی گشودگی بالاتری پیدا خواهند کرد. شناخت این صفت باعث درک درستی در روانشناسی شخصیت افراد خواهد شد و به روانشناسان برای درک بهتر فرد کمک خواهد کرد.
وظیفه شناسی:
یکی دیگر از صفت های مهم در روانشناسی شخصیت همین صفت می باشد. کسانی که وظیفه شناس هستند کسانی می باشند که در کارهای خود برنامه ریزی دارند. اعتماد کردن به آنان راحت تر خواهد بود زیرا دارای برنامه ای منظم و مدون هستند و می توانند حتی شغل مناسبی را نیز برای خود دست و پا کنند و در تحصیل موفق باشند.
این افراد سطح بالایی از اندیشه و کنترل رفتار های خود را دارند این افراد سازمان یافته تر عمل می کند و بیشتر از دیگران به جزئیات توجه می کنند. اما کسانی که وظیفه شناس نیستند و یا این میزان در آن ها بسیار کم باشد عموما افراد بی دقت و غیر منظمی هستند و کارهای آنان غیر ارادی می باشد.
برون گرایی:
برون گرایی یکی دیگر از صفات روانشناسی شخصیت بوده که به راحتی می توان آن را شناخت. زیرا برون گرایی دقیقا در مقابل درونگرایی بوده و شناسایی آن راحت تر می باشد. کسانی که برون گرا هستند عموما دوست دارند در بین افراد مختلف شناخته شوند و بسیار پر حرف هستند.
در واقع یک نوع برون گرایی تحریک‌پذیری اجتماعی بودن پرحرفی و ابراز وجود از مسائل عاطفی است این افراد دوست دارند انرژی مورد نیاز خود را از موقعیت های اجتماعی به دست آورند.
دوست دارند خود را مطرح کرده و از بودن با افراد مختلف انرژی خوبی می گیرند. اما افراد درونگرا نوع بینش دیگری نسبت به افراد دیگر دارند و عموما می ترسند تا در جمعیت صحبت کنند و به نوعی خجالتی هستند. در واقع خجالتی همان ترس از تعاملات اجتماعی می باشد که فرد را درونگرا می کند. تنها بودن از ویژگی های بارز درونگرایان می باشد که به مطالعه شخصیت شناسی کمک خواهد کرد.
تطابق پذیری:
برای اندازه گیری محبت و مهربانی افراد و همچنین گرم بودن آنان نسبت به یکدیگر، تطابق پذیری معنا خواهد داد. رضایت داشتن نسبت به محیط اطراف و همچنین داشتن اعتماد به نفس بالا، میزان تطابق پذیری را بالا خواهد برد. نقطه مقابل آن کسانی که بسیار سرد هستند و نسبت به همه چیز مشکوک هستند افرادی می باشند که تطابق پذیری بالایی نخواهند داشت. از نظر کسب درآمد، مطالعات نشان داده است که مردان با تطابق پذیری کم بیشتر پول به دست می آورند.
توافق پذیری:
این افراد شخصیتی دارند که از اعتماد نوع دوستی و مهربانی و محبت و سایر رفتارهای موافق اجتماعی برخوردار هستند و تلاش می کنند در بیشتر کارها مشارکت کنند.
روان رنجوری:
این صفت نیز جز مهمترین صفات در روانشناسی شخصیت بوده که میزان نگرانی و ثبات افراد را شناسایی می کند. افرادی که دائما نگران هستند و به سرعت دچار آشفتگی و اضطراب می شوند دارای صفت روان رنجوری می باشند. روان رنجوری یک صفت شخصیتی است که بر اساس غم و اندوه و دمدمی مزاج بودن و بی ثباتی عاطفی مشخص میشود این افراد اختلالات اخلاقی، اضطراب، دمدمی مزاج بودن، تحریک پذیری و غم و اندوه را تجربه می کنند.
حتی اگر تمامی کارها به خوبی نیز پیش برود باز هم این افراد دنبال چیزهایی می گردند تا خود را نگران کنند. افرادی هم که این صفت را به میزان پایینی دارند عموما از نظر عاطفی کاملا پایدار می باشند. تجربه نشان داده است کسانی که زودتر عصبانی می شوند و نسبت به همه چیز نگران هستند طول عمر کوتاهی خواهند داشت و علت آن هم مصرف مشروبات الکلی و دخانیات می باشد.
شخصیت هر فرد چگونه مورد بررسی و آزمایش قرار می‌گیرد؟
برای اندازه گیری شخصیت انسان ها روانشناسان تعدادی تست شخصیتی انجام می‌دهند به کمک این تست ها افراد در مورد جنبه های متفاوت شخصیتذشان مورد استفاده قرار می گیرند و یا از آن برای ارزیابی و تشخیص انواع مختلفی از اختلال شخصیت استفاده می شود
با ما در نبض کیهانی همراه باشید تا تیم روانشناسی رستگاران روشنی وچود در زمینه های مختلف روانشناسی شما مانند پاکسازی ضمیر ناخودآگاه، روانشناسی کودک و نوجوان، تقویت فوه شهود و الهامات غیبی و قلبی، معنی مدیتیشن و غیره را راهنمایی کنند.
